In Dagblad Tubantia verscheen onderstaand artikel over wat Roeivereniging Tubantia tijdens de Monumentendag 2023 te bieden heeft. Tekst Wim Goorhuis.
Roeivereniging Tubantia zet de deuren open tijdens open monumentendag. Onder de titel Ons Twentekanaal is er een foto-expositie te zien. Wie meer wil weten over overnaadse verbindingen met koperen klinknagels in 100 jaar oude wherry's moet beslist een kijkje komen nemen.
De vereniging grijpt open monumentendag aan aan om haar boten te laten zien. Vooral de oude wherry's zijn prachtig. De houten boten zijn 100 jaar oud. Alle onderhoud gebeurt in eigen huis. „Ze zijn gemaakt met een overnaadse verbinding. Het hout is met roodkoperen klinknagels aan elkaar verbonden. Er wordt niet gekit”, doceert Cor Schreuders. Hij is voormalig materiaalcommissaris en tevens begeleider namens de vereniging bij de Kanaalwerken. Ook de werkplaats met de wherry’s is te bekijken tijdens open monumentendag.
Drukte op kanaal
Tubantia-voorzitter Mirjam Spit: „Tijdens de recente werkzaamheden waren veel boten op het kanaal: pontons, werkschepen, baggerschepen. En boeien die we normaal niet gewend zijn.” Voor alle duidelijkheid: roeiers roeien ‘naar achteren’ en zitten met hun rug in de vaarrichting.
„Het is letterlijk voor ons nu een feestje dat dit gedoe achter de rug is en dat we er zonder kleerscheuren zijn doorgekomen”, zegt de voorzitter. Hoewel... Een paar boten hebben wel schade gevaren tegen boeien. Tijdens de werkzaamheden is het kanaal verbreed en verdiept. De nieuwe natuurvriendelijke oevers zijn klaar. Er moet nog wel een deel worden uitgebaggerd. Door de stenige oever worden de golven nu sneller gedempt. Daardoor is er minder golfslag en dat is weer prettig voor de roeiers. Dieren - en mensen - kunnen dankzij de nieuwe oevers ook eenvoudiger uit het water op de wal komen.
De oude foto’s voor de expositie Ons Twentekanaal zijn afkomstig van Museum Hengelo en Rijkswaterstaat. De aanleg van het kanaal, het opblazen van de Oelerbrug tijdens de Tweede Wereldoorlog of de recente verbreding van het kanaal, het is allemaal vastgelegd. Spit: „We hebben een mooie selectie gemaakt die het hele verhaal vertelt. Van het allereerste begin tot de allerlaatste graafwerkzaamheden.”
Meteen na de opening van het kanaal konden we al varen, de boten waren er
Dit deel van het Twentekanaal is met de hand gegraven. Van Zutphen tot Lochem is het kanaal machinaal gegraven. „Maar aan het begin van de dertiger jaren van de vorige eeuw nam de werkloosheid toe. Toen is overgegaan op schoppen en kruiwagens”, weet Schreuders. Het echte handwerk dus. „Om mensen maar aan de gang te krijgen, want mensen kosten niks. Dat waren goedkope arbeidskrachten. De mensen waren verplicht om hier te werken.”
Twenthe-Rijnkanaal
Het bestuur van Tubantia - de vereniging telt 200 leden - heeft in de dertiger jaren van de vorige eeuw de zaken voortvarend aangepakt. Toen bekend werd dat Hengelo een aansluiting kreeg op het Twenthe-Rijnkanaal is de vereniging opgericht. Er werd een botenhuis gebouwd en meteen na de opening van het kanaal in 1936 kon er al worden geroeid. „De boten hadden we ook al”, zegt Schreuders. Mirjam Spit kijkt in het archief van de vereniging. De boot Bolksbeek is in 1936 aangeschaft en wordt nu nog gebruikt. „We hebben er toen 185 gulden voor betaald. We zijn in 1936 meteen begonnen met zes boten.”
Roeivereniging Tubantia, Kanaaldijk 10, Hengelo.
